Bức ảnh chuyến bay chật cứng người Afghanistan

Những gương mặt, phần lớn là nam giới, nhưng có cả phụ nữ và trẻ em, ngước nhìn lên camera, với những biểu cảm trộn lẫn lo lắng và có lẽ cả phần thở phào nhẹ nhõm.

Bức ảnh này, chưa được BBC kiểm chứng, được đăng trên trang Defense One, một trang web phân tích quân sự Mỹ,

Hôm Chủ nhật, hàng trăm người dân Afghanistan hoảng loạn leo lên phần thang trượt, mở lưng chừng của chiếc phi cơ thuộc Không lực Hoa Kỳ C-17.

Phi hành đoàn đã quyết định cất cánh, thay vì buộc họ phải xuống, trang web này dẫn lời một quan chức Mỹ.

Khoảng 640 người có mặt trên khoang, là số lượng lớn nhất một chiếc C-17 Globemaster từng vận tải.

Con số này không thua nhiều với con số hành khách kỷ lục được chở bằng máy bay từ trước tới nay - một chiếc Boeing 747 của Israel từng chở trên 1000 người Do Thái tị nạn từ về nước Ethiopia hồi 1991.

Quan chức quân sự Mỹ được trang Defense One dẫn lời nói rằng chuyến bay từ Kabul tới Qatar là một trong vài chuyến bay đưa hàng trăm người Afghanistan ra khỏi Kabul.

Bức ảnh, không được Lầu Năm góc chính thức công bố, đối nghịch với cảnh tượng hỗn loạn được chụp ở sân bay Kabul hôm thứ Hai khi người Afghanistan hoảng sợ tìm mọi cách chạy thoát khỏi viễn cảnh bị Taliban cai trị. Quân đội Mỹ vật lộn để giữ kiểm soát. 

Dân Afghanistan hoảng loạn bỏ chạy bất chấp hứa hẹn của 'đầy tớ' Taliban

Các hình ảnh hôm thứ Hai cho thấy người dân chạy theo chiếc phi cơ trên phi đạo. Quân đội Mỹ nói các binh lính đã bắn hai người đàn ông mang vũ khí, và tin tức nói có ba người tử vong do rơi từ máy bay xuống sau khi cố đeo bám bên dưới, lúc máy bay mới cất cánh.

Mặc dù các chuyến không vận giải cứu được nhiều người trông đợi, số người được đưa ra khỏi Afghanistan chỉ là giọt nước giữa đại dương so với số người mong được rời đi vì lo sợ Taliban. 

Cao ủy Liên Hiệp Quốc về Người tị nạn (UNHCR), kêu gọi các quốc gia không ép buộc những người Afghanistan trước đây được coi là không cần bảo vệ phải về nước.

Ước tính khoảng 550.000 người Afghanistan đã bị mất nhà cửa do xung đột kể từ đầu năm nay.

Khoảng 20-30.000 người vượt biên giới mỗi tuần, đại diện của UNHCR tại Afghanistan, bà Caroline Van Buren nói với hãng CNN. Thống kê của chính phủ nói chừng 120,000 người đổ về Kabul khi lực lượng Taliban tới gần.

Nhiều người sống trong sợ hãi vì họ đã từng làm việc với các lực lượng do quân đội Mỹ chỉ huy, đặc biệt là những người làm phiên dịch hay hợp đồng. Cách đối xử tàn bạo của Taliban với phụ nữ khi họ nắm quyền những năm 1990, và cách họ dùng các biện pháp trừng phạt dã man cũng khiến nhiều người bỏ chạy.

Hồi đầu tháng Tám, Nhà Trắng tuyên bố kế hoạch đưa hàng ngàn người Afghanistan có liên hệ với Hoa Kỳ sang định cư. Hôm thứ Hai, Tổng thống Biden tuyên bố Mỹ sẽ chi 500 triệu USD viện trợ cho người tị nạn Afghanistan.

Hoa Kỳ đã tái định cư hơn 2000 người Afghanistan theo chương trình Thị thực Nhập cư Đặc biệt và có kế hoạch giúp thêm hàng ngàn người nữa, các quan chức nước này cho biết.

Các quốc gia khác cũng đang trợ giúp, trong đó có Đức. Thủ tướng Angel Merkel nói với các lãnh đạo đảng của bà rằng Đức có thể sẽ cần giúp di tản 10.000 người, trong đó có 2.500 nhân viên hỗ trợ.

Tuần trước, Anh đã đưa 289 người ra khỏi Afghanistan. Hàng trăm người nữa sẽ được đưa ra trong 24 giờ tới, Ngoại tưởng Anh Dominic Raab nói trong chương trình BBC Breakfast.

Nhưng tình hình hỗn loạn ở Afghanistan làm dấy lên lo ngại sẽ có một làn sóng di cư mới vào châu Âu. Một biểu hiện rõ là quyết định tăng cường an ninh biên giới của Thổ Nhĩ Kỳ ở đường biên với Iran, nơi Thổ Nhĩ Kỳ đang xây một bức tường bê tông kiên cố.